Back Historiography of the Eighty Years' War English Historiografía de la Guerra de los Ochenta Años Spanish
| De Tachtigjarige Oorlog heeft voor meer historische controverses gezorgd dan welk onderwerp uit de geschiedenis van de Nederlanden ook. |
| – Encarta Encyclopedie Winkler Prins (2002)[1] |
De historiografie van de Tachtigjarige Oorlog betreft de geschiedenis van de geschiedschrijving van de Tachtigjarige Oorlog, oftewel het onderzoek naar hoe dat conflict in de loop der eeuwen is beschouwd of geïnterpreteerd. Enkele van de belangrijkste twistpunten tussen geleerden zijn de naam van de oorlog (met name "Tachtigjarige Oorlog" versus "Nederlandse Opstand"[1]), de periodisering van de oorlog (vooral wanneer deze begon, welke gebeurtenissen ertoe moeten worden gerekend of van uitgesloten, en of de effectieve duur van de oorlog het tellen van "tachtig jaar" rechtvaardigt of niet[1]), de oorsprong of oorzaken van de oorlog (de protestantse Reformatie of de schending van de rechten en privileges van de adel en autonome steden[1]) en derhalve de aard van het conflict (een godsdienstoorlog, een burgeroorlog of een onafhankelijkheidsoorlog[1]), de betekenis van zijn historische documenten zoals het Plakkaat van Verlatinghe, en de rol van de hoofdrolspelers zoals Filips II van Spanje, Willem van Oranje, Margaretha van Parma, de hertog van Alva, Alexander Farnese (de hertog van Parma), Maurits van Nassau (prins Maurits) en Johan van Oldenbarnevelt. Er is getheoretiseerd dat protestantse Reformatiepropaganda heeft geleid tot de zwarte legende om de daden van het Spaanse Rijk, het Leger van Vlaanderen en de Rooms-Katholieke Kerk omtrent zaken zoals de Spaanse Inquisitie in een overdreven extreem negatief daglicht te stellen, terwijl andere wetenschappers menen dat de gruweldaden die de Spaanse strijdkrachten hebben gepleegd om de Habsburgse Nederlanden binnen het Rijk te behouden historisch gezien relatief nauwkeurig zijn voorgesteld. Er bestaan ook controverses over het belang van de oorlog voor het ontstaan van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden als de voorloper van het huidige Koninkrijk der Nederlanden en daarin de rol van de stadhouders uit het huis Oranje-Nassau, alsmede de de vorming van Nederlandse en Belgische nationale identiteiten als gevolg van de splitsing van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden.[1]